Napisy dla niesłyszących do produkcji telewizyjnych to specjalność firmy inFABula Zakład Usług Redakcyjnych Joanna Michalska-Brożyna, którą powołałam do życia w roku 2015. Jednak moja przygoda z napisami zaczęła się już kilka lat wcześniej, w ramach współpracy z jednym z producentów telewizyjnych. Od tamtej pory zredagowałam setki napisów (głównie w formacie *.stl) do wybranych odcinków seriali emitowanych m.in. przez Polsat, Polsat Café, TV Puls czy TV4. Przykładowe realizacje:
- Autościema (magazyn motoryzacyjny) – 2017 r.
- Detektywi w akcji (serial fabularny) – 2015–2017
- Dlaczego ja? (paradokument) – 2012 r., 2016–2017
- Dom pełen zmian (serial komediowy) – 2017 r.
- Dwoje we troje (serial komediowy) – 2016 r.
- Dzień, który zmienił moje życie (paradokument) – 2014 r.
- ISOK (felieton informacyjny) – 2015 r.
- Klimat i wanilia (animacja) – 2016 r.
- Koty i zaloty (serial komediowy) – 2017 r.
- Lombard. Życie pod zastaw (serial obyczajowy) – 2017–aktualnie
- Na ratunek 112 (paradokument) – 2016 r.
- Niepodległość (dokument) – 2018 r.
- Nieprawdopodobne, a jednak (paradokument) – 2012 r.
- Oszukane (paradokument) – 2016 r.
- Pamiętniki z wakacji (paradokument) – 2012 r., 2016 r.
- PL do zobaczenia (magazyn edukacyjny) – 2015 r.
- Policjantki i policjanci (serial obyczajowy) – 2015–aktualnie
- Poławiacze (serial dokumentalny) – 2017 r.
- Poznaj swoje prawa (paradokument) – 2015 r.
- Prom (serial dokumentalny) – 2017 r. (odc. 1)
- Sekrety sąsiadów (paradokument) – 2015 r.
- Sprawiedliwi – Wydział Kryminalny (serial kryminalny) – 2016–aktualnie
- STOP Drogówka (magazyn policyjny) – 2016–2017
- Trudne sprawy (paradokument) – 2012 r., 2015–2017
- Zaskocz bliskich (program rozrywkowy) – 2018 r.
- Zdrady (paradokument) – 2016–2017
- Złap to, zrób to (magazyn poradnikowy) – 2016 r. (odc. 1)
O napisach
Napisy ekranowe są obecne w naszych mediach od lat 90. Początkowo, od 1994 roku, za pośrednictwem telegazety nadawały je tylko telewizyjne Jedynka i Dwójka (i to do nielicznych programów), kilka lat później dołączył do nich Canal+. W chwili obecnej napisy dla niesłyszących emituje już większość stacji telewizyjnych (także w lepszej technologii DVB Subtitling). A wszystko dzięki znowelizowanej ustawie medialnej, która weszła w życie 1 lipca 2011 r. Zgodnie z art. 18a ustawy:
Nadawcy programów telewizyjnych są obowiązani do zapewniania dostępności programów dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu, przez wprowadzanie odpowiednich udogodnień: audiodeskrypcji, napisów dla niesłyszących oraz tłumaczeń na język migowy, tak aby co najmniej 10 procent kwartalnego czasu nadawania programu, z wyłączeniem reklam oraz telesprzedaży, posiadało takie udogodnienia.
To duże udogodnienie dla osób z dysfunkcjami słuchu, które do niedawna miały mocno ograniczony dostęp do oferty programowej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego takich ludzi jest w naszym kraju ponad milion. Chociaż napisy ekranowe dedykowane są właśnie tej grupie społecznej, to korzystać z nich można również wszędzie tam, gdzie wzmożony hałas uniemożliwia zrozumienie przekazu medialnego czy fabuły filmu (w lokalach gastronomicznych, na lotniskach itp.). Napisy bowiem w sposób uniwersalny przekazują treści werbalne, zawarte w audycjach telewizyjnych.
Brytyjski wzorzec
Wielka Brytania może być dla nas wzorcem, jeśli chodzi o regulacje związane z emisją programów telewizyjnych dla osób z różnego rodzaju dysfunkcjami sensorycznymi, w tym zaburzeniami słuchu. Obecnie wszystkie stacje BBC emitują napisy dla niesłyszących do niemal 100% swoich programów, a brytyjski Ofcom (Office of Communications), będący odpowiednikiem naszej rodzimej KRRiT, nakłada dotkliwe kary finansowe na nadawców, którzy nie przestrzegają ustawy z 2003 r., nakazującej stacjom telewizyjnym zapewnienie usług dostępowych (tzw. Communication Act).
O FAB-ie w kilku słowach
W swojej codziennej pracy redakcyjnej korzystam ze specjalistycznego oprogramowania FAB Subtitler. Dzięki niemu napisy można opracować w precyzyjny sposób i dostosować je do możliwości percepcyjnych odbiorców. Odpowiedni czas wyświetlania pojedynczych napisów na ekranie (nie dłużej niż 7 sekund i nie krócej niż przez sekundę, przy przeciętnej prędkości czytania 12–15 znaków na sekundę) i określona liczba znaków w wersie (maksymalnie do 40) ułatwiają pełne zrozumienie tekstu przy jednoczesnym skupieniu na obrazie. Program jest aplikacją Windows, wspierającą zaawansowane funkcje edycji tekstu znane z Microsoft Word (m.in. sprawdzanie pisowni, formatowanie itd.), połączone ze specjalnymi funkcjami do tworzenia napisów.
Obsługiwane formaty napisów to m.in.: EBU STL (*.stl), PAC (*.pac) i RAC (*.rac), 890 (*.890), DAS (*.das), a także: *.xml, *.zip, *.xas. Program umożliwia importowanie plików tekstowych: *.txt, DOC Microsoft, WCF, HVH, Titra (*.tit), ZTitle (*.ztt), Softitler (*.doc). Obsługuje też formaty plików video: MPEG1, MPEG2, MPEG4, MOV, AVI, VOB, DivX, WMV.
Współpraca
Zapraszam do współpracy producentów telewizyjnych i filmowych, którym zależy na poszerzeniu grona odbiorców swoich audiowizualnych dokonań, a także fundacje i organizacje walczące z wykluczeniem cyfrowym osób z dysfunkcjami słuchu. Oferuję rzetelne przygotowanie napisów do produkcji filmowych, w konkurencyjnej cenie.